Noodfonds sociale advocatuur nog onderwerp van gesprek
Op 14 april jl. heeft de minister voor rechtsbescherming gereageerd op de brief van de NOvA, waarin de NOvA onder meer oproept tot een noodfonds voor de sociale advocatuur. Uit de reactie van de minister spreekt nog niet veel voortvarendheid: zijn ministerie onderzoekt “op dit moment de mogelijkheden om aanvullende maatregelen te nemen die bijdragen aan de financiële continuïteit van advocaten werkzaam in het stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand”. De brief is hier te lezen: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2020Z06726&did=2020D14309.
Op 23 april jl. hebben de ministers en de staatssecretaris van het ministerie van justitie en veiligheid een brief gestuurd aan de Tweede Kamer over de stand van zaken met betrekking tot de coronamaatregelen in de justitie-, veiligheids- en migratieketen. De brief bevat ook een paragraaf over de sociale advocatuur, die enig inzicht geeft in de vorderingen in het onderzoek door het ministerie. Onderkend wordt dat bevoorschotting weliswaar voorziet in liquiditeit, maar dat “dat geen antwoord is op ondervonden nadeel als gevolg van ontwikkelingen in de vraag naar gesubsidieerde rechtsbijstand vanwege de coronacrisis.” De minister voor rechtsbescherming is indien nodig bereid om gericht nadere maatregelen te treffen, waarbij niet alleen wordt gedacht aan een langere terugvorderingsperiode, maar ook aan het gedeeltelijk afzien van terugvordering van het voorschot in uitzonderlijke gevallen. Ondanks de erkenning van nadeel als gevolg van een terugloop in zaken, blijft de mogelijkheid van een noodfonds onbesproken. Een voorschot dat kan worden teruggevorderd blijft vooralsnog uitgangspunt. De brief is hier te lezen: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2020/04/23/tk-stand-van-zaken-coronamaatregelen-in-de-justitie-veiligheids-en-migratieketen.
Uit cijfers van de Raad voor Rechtsbijstand blijkt dat er in de afgelopen weken meer is gedeclareerd dan normaal. Dat is logisch, want advocaten declareren nu zoveel mogelijk de afgeronde zaken die al op de plank lagen, zodat er in ieder geval nog geld binnenkomt. De verwachting is echter dat dit een tijdelijk effect is, want bij veel advocaten komen er al veel minderzaken binnen dan voorheen, of zelfs helemaal geen zaken meer. Verder zijn inmiddels tegen de 800 voorschotten verstrekt op basis van de tijdelijke voorschotregeling, wat de urgentie van verdergaande compensatiemaatregelen nog eens onderstreept. De NOvA blijft zich dan ook hard maken voor een noodfonds.
Doordat de cijfers van de Raad voor Rechtsbijstand nu nog geen liquiditeitsprobleem laten zien, maakt de minister vooralsnog geen haast met aanvullende maatregelen. De Raad ziet echter wel de noodzaak in van een compensatieregeling voor de sociale advocatuur (een continuïteitsregeling in combinatie met voorschotregeling). De Raad heeft in dat kader aan de NOvA gevraagd bij welke zaakscodes standaard meer werk wordt verwacht (of al wordt gedaan) als gevolg van de corona-beperkingen en waar de exu-regeling geen soelaas biedt. Daar zal dan expliciet naar gekeken worden. Denk hierbij onder meer aan de noodzaak voor een extra toeslag.
Wij roepen advocaten met een toevoegpraktijk nogmaals op om de problemen waar zij nu tegenaan lopen met ons te delen, zodat wij de NOvA weer van input kunnen voorzien ten behoeve van de onderhandelingen met de minister. Reacties kunnen gericht worden aan: coronavragen@aova.nl.
Marleen van Geffen, portefeuillehouder gefinancierde rechtshulp
